Hoge Temperatuur Opslag (HTO)
Feit 1: in de winter hebben we meer warmte nodig dan in de zomer.
Feit 2: het voor een langere tijd opslaan van (duurzaam opgewekte) warmte is al lang een grote vraag in de energiesector.
Feit 3: het vinden van een passend antwoord op die vraag zou een hele mooie stap zijn in de energietransitie.
Het laatste feit wat we hier op een rij zetten: Hoge Temperatuur Opslag – ook wel HTO genoemd – is een veelbelovende ontwikkeling op dit gebied.
Hoe werkt Hoge Temperatuur Opslag?
Er wordt koud grondwater van zo’n 350 meter diepte opgepompt en opgewarmd tot zo’n 85°C via een warmtewisselaar met warmte uit de aardwarmte-centrale. Dit opgewarmde water gaat weer terug de bodem in en kan daar voor een langere periode bewaard blijven (maanden). In de koude maanden is de vraag vanuit de kassen groter dan wat de aardwarmte-centrale kan leveren. Dan springt de HTO bij door het in de bodem opgeslagen warme water weer op te pompen, en via een warmtewisselaar naar het CV-systeem van de kassen te vervoeren.
Dit proces wordt jaarlijks herhaald. In de zomer wordt warmte opgeslagen en in de winter wordt deze warmte afgegeven. Zo maken we met een combinatie van technieken een duurzaam totaalsysteem.
De voordelen van HTO bij aardwarmte-installaties
Aardwarmte-installaties zijn relatief duur om te bouwen, maar het is relatief goedkoop en milieuvriendelijk om de installatie te laten draaien. Oftewel: hoe meer uren hij maakt, hoe beter. Ook technisch gezien is stilstand van aardwarmte-installaties niet gunstig voor de bron. De opgewekte warmte is met name geschikt voor de basisvraag aan warmte, maar die basisvraag is niet altijd gelijk – in de zomer is er minder behoefte aan warmte dan in de winter. Om flexibel om te gaan met het warmteoverschot in de zomer hebben we een studie gedaan naar de mogelijkheden voor lange-termijn-opslag. HTO in de bodem is daar als kansrijk uitgekomen en zorgt ervoor dat er jaarrond warmte geproduceerd en geleverd kan worden. Zomers wordt het overschot aan warmte tijdelijk opgeslagen in de bodem om het vervolgens in de winter te kunnen leveren. Grote bijkomende voordelen zijn dat het weinig bovengrondse ruimte gebruikt en een grote capaciteit heeft.
De HTO als demonstratieproject
In 2006 zijn we gestart met het onderzoek naar de mogelijkheden van hoge temperatuur opslag op Agriport in samenwerking met TNO. De jaren daarna hebben we dit project samen met diverse partijen verder uitgewerkt. Dit heeft geleid tot deelname aan een groot Europees onderzoek, genaamd Heatstore binnen het programma Geothermica van de EU.
Meer informatie over dit demonstratieproject vind je hier
Het eerste gebruik van onze HTO
In 2021 is de eerste Hoge Temperatuur Opslag (HTO) op Agriport in gebruik genomen, tevens de eerste in Nederland! We slaan jaarlijks zo’n 10 MWhth warmte op. Hiermee besparen ’s winters ruim 1,2 mln Nm3* aardgas. Dat is gelijk aan het jaarlijkse gebruik van 1000 huishoudens.
*Nm3 = Nm3 is de standaard eenheid (volumemaat) waarin aardgas wordt gemeten. Het staat voor de hoeveelheid gas die bij een temperatuur van 0 graden Celcius, onder absolute druk van 1,01325 bar, een volume van 1 m3 inneemt.
De HTO als sleutelrol in de energietransitie
Het mooie is: nu de HTO zichzelf bewezen heeft, kan het ook gebruikt worden voor het opslaan van warmte die opgewekt wordt op een andere manier, zoals zonthermie of proceswarmte.
In een HTO systeem kan een grote hoeveel warmte worden opgeslagen. Vanwege deze grootschaligheid kan een HTO een grote impact maken op de warmtetransitie en een sleutelrol gaan spelen in de energietransitie.
Lees hier meer over HTO en de eerste positieve onderzoeksresultaten
