Huizen verwarmen met aquathermie in Helmond
Het warmtenet van Helmond staat voor een baanbrekende transitie. In de wijken Rijpelberg en Brouwhuis, waar wij al sinds de jaren tachtig zo’n 6.500 woningen verwarmen, ontwikkelen we de grootste toepassing van aquathermie als warmtebron in de Benelux, ooit.
Wat is aquathermie?
Aquathermie is een veelbelovende techniek waarbij je warmte uit oppervlakte-, afval- of drinkwater haalt om woningen te verwarmen.
“Aquathermie is de experimentele fase voorbij: in Nederland lopen al tachtig projecten waar woningen en wijken gebruikmaken van warmte uit water”, vertelt Erik Kraaij. Hij is programmamanager van het Netwerk Aquathermie (NAT), waarin organisaties – waaronder Ennatuurlijk – samenwerken om de mogelijkheden van aquathermie te onderzoeken en te benutten. “De potentie is groot: in Nederland is er overal water waar we warmte uit kunnen halen, zolang de afstand tussen bron en gebruiker niet te groot is.”
Warmte uit oppervlaktewater voor Helmond
Helmond kan gebruikmaken van warmte uit oppervlaktewater in en om de stad. Erik Kraaij: “Zomers wordt het water warm. Die warmte kun je met een warmtewisselaar aan het water onttrekken en opslaan in een warmte-koudeopslag (WKO), in de bodem. In de winter kun je de warmte weer oppompen en met een warmtepomp op de gewenste temperatuur brengen. Deze warmte is zeer geschikt voor de verduurzaming van bestaande warmtenetten. In dat geval moet aquathermie nog wel gecombineerd worden met bestaande bronnen. Ennatuurlijk onderzoekt hoe dat eruit kan gaan zien.”
Warmte voor Helmond verduurzamen
De leeftijd van het bestaande warmtenet verraadt al dat dit er één is van de eerste generatie. Het net is daarom nog volledig gasgestookt, en daar wil Ennatuurlijk zo veel mogelijk en zo snel mogelijk van af. Vooruitlopend op de klimaatdoelstellingen, die zeggen dat Nederland in 2030 55 procent minder CO2 mag uitstoten, wil Ennatuurlijk dan al 70 procent duurzamer zijn. “Wij hebben onze eigen planning en doelen”, zegt Rob Verhappen, key accountmanager bij Ennatuurlijk. “Wij willen al in 2040 volledig CO2-neutraal zijn.”
Stoom- en gasturbines
Het warmtenet in Helmond draait nu nog op twee stoom- en gasturbines (STEG’s), waarin bij verbranding van gas, elektriciteit wordt opgewekt. Verhappen: “We gaan de gasturbines voorlopig wel behouden, maar dat zal in de toekomst alleen zijn om te kunnen gebruiken bij piekmomenten of storingen. ”Het zo beperkt mogelijk benodigde aardgas zal dan op termijn vervangen moeten worden door bijvoorbeeld biogas of waterstof, zegt Verhappen. “Andere innovatieve bronnen, zoals aquathermie of andere lokale warmte uit de industrie, hebben in Helmond de échte toekomst.”
Warmte uit de Zuid-Willemsvaart
Ennatuurlijk onderzoekt momenteel de mogelijkheid om warmte uit het oppervlaktewater van de Zuid-Willemsvaart te halen. Met aquathermie slaat een warmte/koude opslag (WKO) in de zomer warmte uit het water op in de bodem, om die in de winter te kunnen gebruiken. Hoewel de technologie niet meer helemaal nieuw is, is het in de Benelux nog niet zo groot toegepast als Ennatuurlijk het wil gaan doen.
Voordelen van aquathermie
“Aquathermie heeft veel voordelen”, aldus Rob Verhappen. “Het gebruikt bijvoorbeeld relatief weinig stroom om de warmte te onttrekken, en het heeft ecologisch weinig impact.” Volgens hem kan een goede toepassing van alléén aquathermie al 50 procent CO2-reductie betekenen voor de warmtevraag in Helmond. “De benodigde elektriciteit willen we graag zo veel mogelijk duurzaam opwekken. En het is niet de enige bron die we voor de toekomst voor ogen hebben.”
Andere lokale bronnen van warmte
Verspreid over heel Nederland haalt Ennatuurlijk op veel verschillende manieren warmte uit de omgeving. Warmte uit de industrie bijvoorbeeld, waar vrijgekomen warmte uit bijvoorbeeld lokale industriële processen het warmtenet voeden, is voor Helmond óók een optie. “Maar ook ondiepe aardwarmte belooft veel goeds voor de toekomst”, zegt Verhappen. “We willen tot 2040 flink groeien. Niet alleen in Helmond, maar in heel Nederland. Het is daarom goed om te zien hoeveel duurzame innovaties er ontstaan om alternatieve energiebronnen aan te boren. In Helmond komen die de komende jaren samen om de stad een heel stuk duurzamer te maken.”
Meer over het warmtenet in Helmond
Klik hier voor alle informatie over het warmtenet in Helmond
