Tekst

De ijzerbrandstoftechnologie van het Nederlandse technologiebedrijf RIFT lijkt een veelbelovende oplossing voor het verduurzamen van warmtenetten. Na een eerste succesvolle test met ijzerbrandstof in Helmond pakken RIFT en Ennatuurlijk door met een tweede testfase. “Samen willen we de praktische toepassing van deze technologie in warmtenetten mogelijk maken”, stelt Mark Verhagen, CEO van RIFT.

De ijzerbrandstoftechnologie van het Nederlandse RIFT is veelbelovend en staat wereldwijd in de belangstelling. Door ijzerpoeder te verbranden komt hogetemperatuurwarmte vrij. De roest die na verbranding overblijft, wordt met duurzame waterstof in een productiefaciliteit in Arnhem weer omgezet in ijzerpoeder. Bij dit proces komt geen CO2 vrij en zijn er minder stikstofemissies dan bij fossiele brandstoff en. De technologie is vooral een uitkomst voor het verduurzamen van industriële productieprocessen en energie-intensieve bedrijven, waaronder energiecentrales en warmtebedrijven, stelt Mark. In Helmond testte RIFT samen met Ennatuurlijk hoe de technologie in een praktijk situatie werkt.

Tekst

Zoveel mogelijk draaiuren maken

Mark: “Voor de eerste test bouwden we een proef opstelling met een grote warmteboiler naast de warmtekrachtcentrale (WKC) in Helmond. Daarmee leverden we in de zomer van 2022 uiteindelijk 40 uur warmte aan 500 woningen.” In de vervolg test wordt de lat hoger gelegd. “De proef opstelling maakt plaats voor een professionele opstelling. De test duurt ook langer, van januari 2024 tot halverwege 2025, en we willen zoveel mogelijk draaiuren maken. Wereldwijd is deze technologie nooit eerder op deze schaal toegepast.”

Tekst

100% voldoen aan alle paramters

De tests zijn noodzakelijk om de technologie klaar te maken voor grootschalige commerciële toepassing, wereldwijd. Mark: “Daarvoor moeten we voldoen aan veel technische parameters en aan vergunningseisen, ook moet het economisch interessant
zijn. In de eerste test hebben we vooral naar de meest cruciale technische parameters gekeken. Daar hebben we belangrijke lessen geleerd, zoals hoe we het systeem efficiënter kunnen maken, zodat we meer huizen kunnen verwarmen met dezelfde hoeveelheid ijzerbrandstof. In deze vervolgtest gaan we zorgen dat alle technische parameters 100% kloppen. In een derde en laatste test gaan we de businesscase verder
verfi jnen. Pas daarna, als alles klopt, kunnen we de eerste commerciële pilots gaan draaien. Ook op andere locaties van Ennatuurlijk.”

Tekst

Arno Bonte, wethouder Duurzaamheid van gemeente Helmond

Arno Bonte, wethouder Duurzaamheid van gemeente Helmond, is zeer te spreken over het experiment met RIFT. “Dat past bij de aanpak in deze regio om nieuwe technieken en innovaties in te zetten om de energietransitie te versnellen en een klimaatneutrale stad te worden.” De gemeente ziet voor zeven buurten en twee bedrijventerreinen warmtenetten als een duurzaam alternatief voor aardgas. Op de overige plekken wordt gekozen voor warmtepompen. “Een collectief warmte- en koudenet heeft de voorkeur. Dat gebruikt gemiddeld ongeveer drie keer minder elektriciteit voor verwarming en koeling. Collectieve warmte is ook veel efficiënter en voorkomt een ander groot probleem in onze regio: het vol raken van de elektriciteitsnetten.” Voorwaarde is dat er een duurzame bron beschikbaar is, stelt Arno. Zo onderzoekt Helmond onder meer het gebruik van warmte uit de rioolwaterzuivering en het gebruik van geothermie, de warmte uit de bodem. “We juichen ook het initiatief van Ennatuurlijk toe om de gascentrale als bron van de bestaande warmtenetten in Brouwhuis en Rijpelberg te vervangen door aquathermie, de warmte uit het Willemskanaal.” Over de samenwerking is hij dan ook zeer te spreken. “Aan Ennatuurlijk hebben we een goede partner in de verduurzaming.”

Tekst

Partnership met Ennatuurlijk

Ennatuurlijk en RIFT werken bij het testen nauw samen. “We werken samen in een partnership, zoals een partnership hoort te zijn”, vertelt Mark. “We versterken elkaar. Ennatuurlijk wil nieuwe duurzame bronnen voor warmtenetten ontwikkelen. Wij willen deze technologie uiteindelijk grootschalig implementeren. Onze missie is één gigaton CO2 voorkomen, dat is meer dan zeven keer de uitstoot van Nederland.” Om de vervolg test mogelijk te maken kreeg RIFT onder meer een subsidie van Breakthrough Energy, een investeringsfonds van Bill Gates, vanwege de potentie om wereldwijd de energietransitie te versnellen.

Tekst

Mensen maken het verschil

Geld is belangrijk, maar onder de streep zijn het mensen die het verschil maken, stelt Mark. “In 2023 hadden we een open dag voor inwoners van Helmond, waar we heel veel enthousiaste reacties en steun kregen. Ook de samenwerking met Ennatuurlijk – en Veolia (tot maart 2024 betrokken) – vind ik uniek. We krijgen heel veel support vanuit alle lagen van de organisatie. Onze technologie kunnen we alleen doorontwikkelen omdat deze mensen hun nek durven uitsteken en bereid zijn een stap extra te zetten. Voor de betrokken medewerkers komen de tests ook nog eens boven op hun normale werk. Want bestaande systemen moeten ook blijven draaien. Ik vond het dan ook prachtig om te zien dat zij net zo trots waren als wij, toen de test lukte en het ijzerpoeder voor de eerste keer ontvlamde. Ik hoop dat zij over een aantal jaar met een goed gevoel terugkijken, omdat ze aan de wieg hebben gestaan van een baanbrekende duurzame technologie.”

Tekst

Meer lezen? Download ons magazine

Dit artikel is onderdeel van de derde editie van ons magazine Doorpakken. Wil je meer lezen over warmte, de warmtetransitie en lokale energie? 

Vraag ons magazine hier aan

Media